Nu ik Marije Visscher Coaching heb voortgezet en afstand heb genomen van mijn werk als huisarts, denk ik terug aan de spreekuren die ik heb gedaan. Waar kreeg ik energie van en wat vond ik zwaar? Ik heb veel bijzondere mensen ontmoet en interessante gesprekken gehad, in bijzondere huizen geweest. Ik ben dankbaar dat ik in de positie was om een kijkje te mogen nemen in de levens van al die mensen. Dat gaf me regelmatig energie.
Er was vaak ook dat gevoel van haast: dat kostte me energie. De race tegen de klok met mijn bijbehorende gevoel van stress.
Stel je voor; de wachtkamer zit vol met mensen die allemaal jouw aandacht hard nodig hebben. Tegenover je zit een mevrouw die aan 10 minuten eigenlijk niet genoeg heeft. Omdat ze een hele lijst aan problemen heeft, of omdat ze net haar echtgenoot verloren heeft en zo verdrietig is en je haar echt niet kunt onderbreken. Of omdat ze pijn op de borst heeft en ik wil overleggen met de hartspecialist.
Tussendoor belt de assistente over een zieke baby die tussendoor gezien moet worden. Inmiddels loop je uit en mensen in de wachtkamer vragen aan de assistente of het nog lang duurt, want tja, zij hebben ook andere verplichtingen of bezigheden. Je loopt uit in visitetijd waardoor je te laat aan het middagspreekuur begint. Dan is er ook nog het fiatteren van recepten, het verwerken van post, het beantwoorden van allerlei vragen.
En al die tijd ben je bezig om goed te luisteren wat de ander aan de andere kant van de tafel zegt, voelt, doet…Je bent bezig met inleven en ondertussen aan het nadenken wat je aanpak zal zijn. Allerlei processen die zich ongeveer op hetzelfde moment in jouw hoofd afspelen. De omstandigheden maken dat dit snel moet en het is ook nog eens belangrijk dat je het zorgvuldig doet, want je wilt zeker geen dingen missen…
Dit alles maakte, dat ik soms bij erge drukte toch last kreeg van tunnelvisie. Soms moest ik even achterover gaan zitten, om mij heen kijken, rustig ademhalen omdat ik anders soms gewoon licht werd in mijn hoofd.
Tunnelvisie kan ontstaan bij grote tijdsdruk of stress en het gevaar ligt op de loer dat je juist belangrijke dingen gaat missen. Je focust te veel op een diagnose maar overziet het totaalplaatje niet meer. Of je hoort toch niet alles wat de patiënt zegt omdat je alweer bezig bent met de volgende stap. Laat staan dat je nog ruimte voelt om uitgebreid te informeren naar de kinderen of echtgenoot van de patiënte. Je bent eigenlijk meer in je hoofd bezig dan met de persoon tegenover jou. Je wordt kortaf, raakt gestrest, je reageert geïrriteerd. Kortom een situatie die je liever wil voorkomen.
Ik heb veel gedaan om beter om te kunnen gaan met tijdsdruk waardoor het mij minder energie kostte: een mindfulness cursus, een supervisietraject*, intervisie, nascholingen op het gebied van communicatie…Ik heb geleerd mijn eigen grenzen beter te bewaken, naar mijzelf toe en naar anderen. Ik heb geleerd om tussendoor een moment van ontspanning te pakken. Dat je eerst voor jezelf moet zorgen en dan voor de patiënt. Ik herinnerde me ineens weer uit ‘The house of God’ door Samuel Shem de regel: ‘A cardiac arrest? The first procedure is to take your own pulse.’
Zo is het ook met stress: zorg eerst dat je zelf zo comfortabel mogelijk bent en dan pas ga je verder met de volgende patiënt.
*Supervisie is een leermethode met begeleiding, waarbij individueel of in groepjes van 1-4 collega’s wordt gereflecteerd op ervaringen uit je werk, in relatie tot jijzelf als mens/professional in deze maatschappij.